Paweł SP9VRC – nie tylko MT63 i Olivia… :-)

Paweł SP9VRC wszedł do historii telekomunikacji jako twórca cyfrowych emisji MFSK, Olivia, MT63 i jako autor podstaw teoretycznych PSK31 [1]. MT63 (Multi-Ton 63) i Olivia (od imienia córki Pawła) są szczególnie „zalecane przez ARRL [2] do użytku w łączności kryzysowej, zarówno w zakresach fal krótkich jak i UKF, w tym także w trakcie łączności przez przemienniki amatorskie” [3].

Niezwykle odporną na zakłócenia emisję MT63 stosujemy z powodzeniem od kilku miesięcy w pracy Akademickiej Sieci Łączności Kryzysowej w ramach szeregu aplikacji działających pod jednym z trzech systemów operacyjnych (Windows, Mac, Linux), składających się na Narrow Band Emergency Messaging System (NBEMS) [4]. W łączności kryzysowej, szczególnie w pracy terenowej, androidowa aplikacja AndFlmsg [5] wydaje się być niezastąpiona. Jako wariant zapasowy wykorzystywany jest androidowy program MT63-2000 [6]. Na komputerach stacjonarnych (Windows, Mac, Linux) doskonale sprawdza się program fldigi [7].

Paweł SP9VRC otrzymał w roku 2012 Yasme Foundation Excellence Award – za wkład w rozwój cyfrowego przetwarzania sygnałów i jego implementację w Olivii i MT63 oraz opracowanie teoretyczne emisji cyfrowej, którą następnie zrealizował technicznie Peter Martinez G3PLX jako emisję PSK31 [8].

Zaszczytne miejsce Pawła SP9VRC w annałach telekomunikacji związane jest także z początkiem internetu w naszym kraju i wysłaniem pierwszego e-maila do Polski.

Paweł Jałocha ukończył (matura 1983) Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie, a następnie uzyskał tytuł magistra (1988) na Wydziale Fizyki (obecnie Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej) Uniwersytetu Jagiellońskiego.  W latach 1988-2003 pracował w Instytucie Fizyki Jądrowej w Krakowie, gdzie uzyskał stopień naukowy doktora za pracę poświęconą przetwarzaniu danych w czasie rzeczywistym w detektorze uVertex eksperymentu DELPHI [9] na Wielkim Zderzaczu Elektronowo-Pozytonowym (LEP) [10] w CERN [11]. W CERN Paweł Jałocha pracował w latach 1989-1990, 1996-1998, 2006 i od roku 2012 do dziś.

CERN zawsze był jednym z najlepszych ośrodków badawczych na świecie. Kilkunastu laureatów Nagrody Nobla jest powiązanych z CERN. Prowadzone w Genewie badania przyczyniły się do ogólnoświatowego postępu technicznego. W CERN narodziła się globalna pajęczyna. Brytyjczyk Tim Berners-Lee, (w 1989 stworzył język HTML i protokół HTTP – celem była efektywna wymiana informacji pomiędzy naukowcami pracującymi na LEP) i Belg Robert Cailliau 12 listopada 1990 roku opublikowali projekt systemu World Wide Web (WWW).

W 2016 roku Rada Praw Człowieka ONZ  i Zgromadzenie Ogólne uznały (rezolucja nie ma jednak mocy prawnej) dostęp do internetu za jedno z podstawowych praw człowieka [12]. W Polsce internet pojawił się na początku lat 90. Wiosną 1990 roku dr Grzegorz Polok z Instytutu Fizyki Jądrowej (IFJ) w Krakowie rozpoczął starania o zestawienie łącza stałego z CERN do IFJ [13]. Historyczną datą dla polskiej telekomunikacji jest 19 listopada 1990 roku, kiedy to amerykański Departament Obrony w Princetown, przydzielił pierwszy w historii Polski numer sieci IP 192.86.14.0. – numer sieci klasy C, który pozwalał na podłączenie do 255 komputerów. „W godzinach przedpołudniowych w dniu 20.11.1990 cernowska Dywizja DD przeprowadziła instalację tego numeru. W instalacji uczestniczyli także mgr Andrzej Sobala jako system manager w Krakowie oraz w CERN krakowski doktorant eksperymentu DELPHI mgr Paweł Jałocha” [14]. Tego samego dnia pomiędzy godz.10.57 a 13.25 został wysłany pierwszy e-mail do Polski. Jego nadawcami w CERN byli wspólnie dr Grzegorz Polok i mgr Paweł Jałocha, a e-mail został odebrany w Krakowie przez mgr inż. Andrzeja Sobalę [15]. Adres, na który został wysłany ten historyczny email to: user%chopin.decnet@uxplgw.cern.ch.

Symbolicznie datę 20 listopada 1990 roku przyjmuje się za początek ery internetu w Polsce i w całej Europie Wschodniej.

Nasza naukowa i krótkofalarska duma – Paweł Jałocha SP9VRC stał u zarania internetu w Europie Wschodniej! Paweł SP9VRC – nie tylko MT63 i Olivia…

Sławomir SP2ST

[1] Sławomir SP2ST, Raport w emisji PSK31: RSQ + IMD + S/N, (online), dostęp 21.02.2018, dostępny w WWW: http://sp2put.pl/komunikaty/raport-w-emisji-psk31-rsq-imd-sn/.

[2] ARRL – American Radio Relay League – największe stowarzyszenie zrzeszające krótkofalowców i radioamatorów w USA. Założone zostało w maju 1914 roku przez Hirama Percy’ego Maxima w Hartford w stanie Connecticut. Skupia 160 tysięcy członków., (online), dostęp 21.02.2018, dostępny w WWW: https://pl.wikipedia.org/wiki/American_Radio_Relay_League; http://www.arrl.org/home.

[3] K. Dąbrowski OE1KDA, Łączności cyfrowe na falach krótkich, Tom 1, Wiedeń 2011, s. 70.

[4] Grzegorz SQ2RBY, NBEMS – mody cyfrowe w łączności kryzysowej, (online), dostęp 21.02.2018, dostępny w WWW: http://sp2put.pl/komunikaty/nbems-mody-cyfrowe-w-lacznosci-kryzysowej/; Sławomir SP2ST, Próby Narrow Band Emergency Messaging System – 6.2.2018, (online), dostęp 21.02.2018, dostępny w WWW: http://sp2put.pl/komunikaty/proby-narrow-band-emergency-messaging-system-6-2-2018/.

[5] Grzegorz SQ2RBY, NBEMS – interfejs programu AndFlmsg, (online), dostęp 21.02.2018, dostępny w WWW: http://sp2put.pl/komunikaty/nbems-interfejs-programu-andflmsg/; Sławomir SP2ST, Dziękujemy za udział w testach aplikacji AndFlmsg, (online), dostęp 21.02.2018, dostępny w WWW: http://sp2put.pl/komunikaty/dziekujemy-za-udzial-w-testach-aplikacji-andflmsg/.

[6] Sławomir SP2ST, MT63-2000 apk, (online), dostęp 21.02.2018, dostępny w WWW: http://sp2put.pl/komunikaty/mt63-2000-apk/.

[7] Sławomir SP2ST, Plan testów na 9.1.2018 – kolejne próby NBEMS, (online), dostęp 21.02.2018, dostępny w WWW: http://sp2put.pl/komunikaty/plan-testow-na-9-1-2018-kolejne-proby-nbems/.

[8] Yasme Foundation – utworzona w 1959 roku fundacja, której celem jest prowadzenie projektów naukowych, edukacyjnych i promocyjnych dotyczących krótkofalarstwa, (online), dostęp 21.02.2018, dostępny w WWW: http://www.yasme.org/yasme-excellence-awards/.

[9] DELPHI (DEtector with Lepton, Photon and Hadron Identification) – jeden z czterech wielkich detektorów zbudowanych przy LEP-ie (do 2000 r. największy na świecie akcelerator), w którym zderzano elektrony i pozytony.

[10]  LEP (Large Electron Positron Collider) – Wielki Zderzacz Elektronowo-Pozytonowy) – akcelerator pracujący w CERN pod Genewą w latach 1989-2000. Posiadał detektory: ALEPH (An Apparatus for LEP pHysics), DELPHI (Detector for Electron, Photon and Hadron Identification), L3 (Letter of intent. no. 3), OPAL (OmniPurpose Apparatus for LEP). W roku 2000 LEP został zastąpiony przez Wielki Zderzacz Hadronów (LHC).

[11] CERN (Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire) – Europejska Organizacja Badań Jądrowych (Organisation Européenne pour la Recherche Nucléaire). Akronim CERN, pomimo zmiany nazwy organizacji w roku 1953, został zachowany. CERN jest także ośrodkiem naukowo-badawczym położonym na północno-zachodnich przedmieściach Genewy w Szwajcarii.

[12] Human Rights Council, (online), dostęp 21.02.2018, dostępny w WWW: https://www.article19.org/data/files/Internet_Statement_Adopted.pdf

[13] G. Polok, Internet w Instytucie Fizyki Jądrowej, (online), dostęp 21.02.2018, dostępny w WWW: https://popul.ifj.edu.pl/historia/37/zobacz.html.

[14] Tamże.

[15] Początki Internetu w Instytucie Fizyki Jądrowej i w Polsce, (online), dostęp 21.02.2018, dostępny w WWW: https://popul.ifj.edu.pl/historia/36/zobacz.html.

 

Obrazek wyróżniający wpis: e-mail dotyczący konfiguracji połączenia mailowego w protokole IP z komputerem Chopin w IFJ – 20.11.1990, (online), dostęp 21.02.2018, dostępny w WWW: https://popul.ifj.edu.pl/historia/36/zobacz.html.